Phát triển công nghệ, con người đang tự đưa mình đến diệt vong?

Dự đoán tương lai là một việc mà không phải ai cũng làm được, tuy nhiên Google có hẳn những nhà "tương lai học" của riêng họ. Nhiệm vụ của những người này là dự đoán những gì sẽ xảy ra với cuộc sống của con người dựa vào các phân tích và các con số cụ thể (khác với các nhà ngoại cảm vốn dựa vào tâm linh). Rất nhiều dự báo của những chuyên gia này đều đúng, và đó là điều đôi khi đáng lo hơn là đáng mừng.





Ray Kurzweil.



Ray Kurzweil - một trong số những nhà tương lai học kể trên của Google là người đã đưa ra rất nhiều dự đoán chính xác về việc máy tính sẽ đánh bại trí tuệ của con người trong cờ vua (đã xảy ra) hay ô tô tự lái sẽ xuất hiện ở khắp mọi nơi (đang và sắp diễn ra). Nhưng điều khiến ông nổi tiếng không phải là bởi ông là người chuyên đưa ra các "dự đoán" về tương lai, ông nổi tiếng bởi lí luận cốt lõi trong công việc của mình: "the Law of Accelerating Returns".

Về cơ bản, nó có nội dung là: "Các giải pháp công nghệ thông tin sẽ phát triển theo quỹ đạo dự đoán và theo cấp số nhân".





Sự phát triển theo định luật Moore. Ảnh: BusinessInsider



Với nhiều người, việc công nghệ thông tin phát triển theo cấp số nhân có lẽ chẳng còn gì mới. Chúng ta đã biết về định luật Moore nổi tiếng, vốn được đặt theo tên của đồng sáng lập Intel Gordon Moore. Theo đó ông cho rằng số lượng bóng bán dẫn tích hợp trong một con chip sẽ tăng lên gấp đôi sau mỗi 24 tháng. Tính cho tới hiện tại, định luật Moore vẫn đang đúng và người ta vẫn còn sử dụng nó làm tiêu chuẩn để đánh giá và chờ đợi sự phát triển của những con chip máy tính.

Tuy nhiên có một chút vấn đề ở đây. Theo Kurzweil, con người đang ở trên một đá phát triển nhanh chóng, nhưng chưa thực sự nhìn ra câu chuyện toàn cảnh của sự phát triển đó. Để giải thích cho điều này, ông đưa một câu chuyện dân gian vốn khá nổi tiếng trên thế giới:

Ở một đất nước nọ, một nhà phát minh được nhà vua gọi vào cung điện để phát thưởng cho việc đã giúp ông vua này chế tạo ra một món đồ chơi mới. Nhà vua cho ông chọn ngọc ngà châu báu tùy thích, nhưng nhà phát minh này từ chối. Ông chi đưa ra một bàn cờ vua và hỏi xin một phần quà "khiêm nhường": hãy cho ông 1 hạt gạo vào ô đầu tiên, 2 hạt vào ô thứ 2, 4 hạt vào ô thứ 3,... và cứ tiếp tục như thế cho đến khi hết bàn cờ vua. Nhà vua chẳng mảy may nghi ngờ và cười lớn yêu cầu quân lính làm theo. Thế nhưng nụ cười nhanh chóng tắt đi và thay thế vào đó là sự tức giận. Ông vua của một nước vốn rất giàu có nhưng chẳng thể lấp đầy số hạt gạo ở những ô cuối cùng (ô cuối cùng là 2^63 hạt gạo). Con số này lớn đến mức nó đòi hỏi những cánh đồng lúa lớn gấp 2 lần diện tích Trái Đất, bao gồm cả Đại dương, mới có thể cung cấp nổi.

Sự bí ẩn, thú vị và đáng sợ của luận án này cũng từ đây mà ra.

Theo Kurzweil, loài người chúng ta đã bước chân vào bàn cờ của thời gian này từ khi bắt đầu phát triển công nghê, và tính cho tới hiện tại, chúng ta vẫn đang ở đâu đó giữa bàn cờ này. Cũng giống như câu chuyện kia, khi số hạt gạo thay đổi từ một muống, một cái ly, một cái thùng,... chúng ta đang vượt qua nhanh chóng các ranh giới công nghệ từ những chiếc máy chiếu bóng đầu tiên, những động cơ hơi nước,... cho đến hiện nay là những smartphone tràn lan, những dịch vụ Internet phát triển không ngừng nghỉ. Chúng ta đang đi trên một con đường phát triển theo hàm sỗ mũ của công nghệ mà có lẽ ít người dừng lại để ngắm nhìn điều đó.



Ảnh: BusinessInsider



Sự phát triển này với rất nhiều người là một điều tuyệt vời. Chúng ta đang làm được những điều mà cha ông chúng ta có lẽ đến nghĩ còn chưa từng nghĩ tới. Và đến thế hệ con cháu của chúng ta, điều tương tự có lẽ cũng sẽ xảy ra. Nhưng cái giá phải trả cho điều đó là gì? Là môi trường, là tài nguyên, là sự "sống thật" của con người đang phát triển theo chiều hướng xấu. Có lẽ không phải tất cả, nhưng con người hiện nay quan tâm vào việc Apple sẽ ra mắt chiếc iPhone mới như thế nào, Facebook sẽ cập nhật tính năng mới nào hơn là việc cái cây trước nhà có còn ở đó hay không, ô nhiễm không khí có đang ảnh hưởng như thế nào đến họ,... Chúng ta cứ bước tới, bước tới mà chẳng mảy may quan tâm tới cả chặng đường.

Nếu có một điều để khẳng định, thì chỉ có thể là công nghệ sẽ còn tiếp tục phát triển, cuộc sống sẽ tiếp tục tiện nghi và hiện đại hơn. Theo dự đoán của Kurzweil, ở những ô cờ cuối của bàn cờ thời gian này, loài người sự đối mặt với sự phụ thuộc vào công nghệ, với sự kiểm soát của Trí thông minh nhân tạo trong mọi lĩnh vực của đời sống. Con cháu chúng ta khi đó có lẽ sẽ chẳng khác mấy những con người tương lai trong bộ phim Wall-E vậy, cả ngày chỉ nằm trên một chiếc ghế điện tử để suy nghĩ xem hôm nay mặc gì, ăn gì, chơi gì và... ngủ lúc nào. Thế giới ư? Hãy để máy móc lo liệu.

Với cá nhân Kurzweil, ông cũng sử dụng học thuyết của mình theo một hướng tích cực hiếm hoi. Trao đổi với các phóng viên của tờ New York Times trong năm 2013, ông nói rằng các nanobots sẽ giúp con người tăng cường sự miễn dịch của cơ thể, và ông đang có kế hoạch sống lâu hơn, khỏe hơn hay thậm chí là... mãi mãi. Mới đây, vào cuối tháng 4 vừa qua, ông tiếp tục chia sẻ với tờ Financial Times rằng ông đang có kế hoạch sử dụng A.I và công nghệ thực tế ảo để tái hiện lại người cha quá cố của mình. Larry Page thậm chí ấn tượng tới mức đề nghị Kurzweil lên làm kỹ sư trưởng tại Google để phát triển trí thông minh nhân tạo trong phòng nghiên cứu.

Với Kurzweil, có vẻ như ông chỉ là người đưa ra dự đoán và chính ông cũng đang tiếp tục tiến lên bàn cờ với những tham vọng và mong muốn của riêng mình. Nhưng như trong một bài viết gần đây của chúng tôi về Trí thông minh nhân tạo, rất nhiều các nhà lãnh đạo công nghệ đang thực sự lo ngại cho tương lai của loài người. Liệu chúng ta sẽ là ông vua kia, ngã ngửa khi nhìn ra sự thật ở những ô cờ cuối, hay chúng ta sẽ là nhà khoa học, nắm được bàn cờ để tự nắm lấy tương lai của mình?

Tham khảo: BusinessInsider